Ondanks het wijdverbreide geloof dat het tegendeel beweert, zijn de mondiale moordcijfers sinds 2000 gestaag gedaald. Uit nieuwe gegevens van de Wereldbank blijkt dat het internationale moordcijfer tussen 2000 en 2023 is gedaald van ongeveer 6,9 sterfgevallen per 100.000 mensen naar ongeveer 5,2 per 100.000 mensen. Dit vertegenwoordigt een afname van grofweg 25% in de kans om vermoord te worden, ook al is de wereldbevolking gegroeid.
De hardnekkige misvatting
De publieke perceptie blijft voortdurend achter bij de werkelijkheid. Uit een IPSOS-enquête uit 2023 bleek dat 70% van de respondenten in 30 landen van mening is dat de wereld meer gewelddadig wordt. In de VS blijkt uit peilingen dat de meerderheid gelooft dat de gewelddadige misdaad sinds de jaren negentig toeneemt, ondanks bewijsmateriaal dat anders doet vermoeden. Deze discrepantie tussen perceptie en realiteit benadrukt een significante ‘narratieve schending’ – een situatie waarin het populaire geloof in tegenspraak is met feitelijke gegevens.
Historische context: geweld was veel erger
De daling van de moderne moordcijfers is historisch gezien bijzonder opvallend. Onderzoek naar geweld in de middeleeuwen brengt significant hogere cijfers aan het licht dan vandaag de dag. In het 14e-eeuwse Londen en York bedroegen de moordcijfers 20 à 25 per 100.000 mensen, terwijl Oxford de cijfers opliep tot 100 per 100.000. Dit schril contrast toont aan dat de moderne samenleving, ondanks de waargenomen gevaren, veel veiliger is dan haar verleden.
De factoren achter de achteruitgang
Verschillende sleutelfactoren drijven de mondiale vermindering van het geweld aan:
- Versterkte staatscapaciteit: Verbeterde rechtssystemen, minder corrupte politiediensten en voorspelbare wettelijke kaders maken het moeilijker voor criminelen om ongestraft te opereren.
- Datagestuurd politiewerk: Gerichte wetshandhavingsstrategieën die zich richten op hotspots met veel criminaliteit en recidivisten zijn effectiever gebleken dan grootschalige repressie.
- Beleidswijzigingen: Strengere wapenbeheersingsmaatregelen en wapenstilstanden tussen bendes dragen bij aan minder geweld in sommige regio’s, zoals Brazilië, waar het aantal moorden tussen 2012 en 2024 met 25% is gedaald.
- Demografische verschuivingen: De vergrijzing van de bevolking is een belangrijke, maar vaak over het hoofd geziene factor. Jongere demografische groepen zijn statistisch gezien gevoeliger voor geweldsmisdrijven, en naarmate samenlevingen ouder worden, neigt het geweld af te nemen.
Regionale verschillen blijven bestaan
Ondanks de mondiale trend blijft het geweld zeer geconcentreerd. Amerika en Afrika kampen nog steeds met onevenredig hoge moordcijfers – respectievelijk grofweg 150 en 127 per miljoen mensen – vergeleken met Europa of Oost-Azië. Binnen deze regio’s worden specifieke steden als Port-au-Prince (Haïti) en Colima (Mexico) geconfronteerd met extreme niveaus van geweld, waarbij de moordcijfers in sommige gebieden driecijferige cijfers per 100.000 bereiken.
Het eindresultaat
De wereld is de afgelopen twintig jaar aantoonbaar veiliger geworden. Hoewel de problemen blijven bestaan, bevestigen gegevens een aanzienlijke daling van het mondiale aantal moorden. Deze trend onderstreept het belang van nauwkeurige verhalen boven diepgewortelde percepties en suggereert dat de mensheid, ondanks de angst voor toenemende chaos, het langzaam maar zeker moeilijker maakt om elkaar te doden.
